Panillo

Panillo is een klein dorp ten noorden van Graus in de Ribagorza streek. In Graus de hoofdweg nemen naar Benasque en Cerler. Na minder dan 2 km links waar Tierrantona (La Fueva streek) en Panillo staan aangegeven. Volg de smalle kronkelende weg tot in Panillo waar je naar rechts het dorp in rijdt. Het eerste gebouw rechts is de molen. Er is volop ruimte om te parkeren.

Foto's: 06.I.2011

(1) Panillo — witte streep geeft de molen aan.

(2) Panillo — de belangrijkste elementen zijn bewaard en beschermd.

(3) Gravering in de balk: jaar 1889

De molen stamt uit het einde van de 19de eeuw. Verschillende bronnen (inclusief het paneel ter plekke) stellen dat de molen gebouwd werd in 1882 en ze verwijzen daarbij naar de inscriptie op de pers (3). Ik zie daar een duidelijke 9 en geen 2 nochtans. Wellicht, weer eens, een geval van overnemen zonder nadenken.

Nagenoeg niets van de originele constructie werd bewaard bij de restauratie. Van de instrumenten hebben alleen het maalstation (4), de pers (6) en de decanteerbekkens (7) het overleefd. Maar het blijft wel een indrukwekkende opstelling.

(4) Plek waar de olijven werden geplet.

(5) De tolva met put waar de paste werd verzameld.
De bodem van de trechter is weg, dito het deurtje en het geleidings-systeem.

(6) De cantilever pers met AÑO 1889 er in gegraveerd.

Naar verluidt is deze prensa de viga y quintal (6) met zijn 12 m (of meer, zeggen sommigen) (†) lengte, één van de grootste (de grootste, zeggen sommigen) exemplaren van dit type in Aragón. Mijn idee: als het de grootste is, dan gaat het wellicht maar om centimeters: alle cantilever persen die ik gezien heb zijn, nagenoeg even groot.

Andere molens van hetzelfde type staan ook in

Castarlenas tentoongesteld in Graus
Puy de Cinca getoond in Barbastro
Trillo
Castilsabás

(7) Stenen containers onder de pers
dienden om de olie te decanteren.

(8) Vrije einde van de balk
met quintal (gewicht) en caracol (schroef)

† Ik heb hier niet zelf de maat genomen, maar
ik deed dat wel in de oliemolen van Aguinalíu: de balk daar is 11.6 m lang.