La Muela (Naval)

La Muela is een kleine kern in de Somontano van Barbastro. Het hoort bij Naval (zie Navals molen) en niemand woont er permanent. Je komt er eenvoudigst vanuit het oosten van de hoofdweg tussen L'Ainsa en Barbastro. Vanaf L'Ainsa rijden tot je Abizanda passeert (zie Abizanda's molen). Wat verder leidt een afslag links naar Mipanas (zie Mipanas' molen). Daarna komt een parkeersite met een panoramisch uitzicht over het meer. De weg gaat verder over de heuvel en draait vrij scherp naar rechts. Je bent nu in de buurt van km 17. Bij de bocht naar links is een zandweg die naar rechts de heuvels in trekt. Die brengt je uiteindelijk tot La Muela. Let op voor voldoende vrije hoogte boven de grond, of beter nog, wandel het spoor af.

Foto's: 01.X.2007

De site ligt halfweg tussen Mipanas en Naval. Oorspronkelijk vormden de molen en het huis —gerenoveerd in 1999— één eigendom maar is nu gesplitst onder erfgenamen.

De bewoners op het moment van ons bezoek stammen direct af van de laatste molenaar. Toen ze kind waren, vertelden ze ons, hadden ze nog geholpen bij het werk in de molen. De activiteiten werden gestopt kort na de burgeroorlog.

Uit het grondplan kunnen we alleen maar concluderen dat dit een belangrijke molen moet geweest zijn. Waar de westelijke helft voor diende weet ik niet. Was het een stapelruimte voor olijven in afwachting voor hun behandeling? Was het een molen uitgerust met een houten pers oude stijl? Moeilijk uit te maken.

Aan de oostkant lag een oliemolen met een moderne (voor die tijd) vertikale pers. Een flinke contraptie met een indrukwekkend raderwerk en opvallende wielen.

Een ruello los van zijn as stond verloren tussen de braamstruiken in een aparte ruimte vlakbij.

La Maquinista Terrestre y Maritima is een merk dat we nog wel eens gezien hebben.

Troncedo: Geen nummer – jaar 1859 van een ontwerp dat veel dichter staat bij de originele houten versie (bv. Sieste of Almazorre)

Hier in La Muela: N°24 - jaar 1864

Mipanas: N°82 – jaar 1880