Las Almunias de Rodellar

Las Almunias de Rodellar ligt net ten zuiden van Rodellar, een van de populaire plekken in de Sierra de Guara. Je moet het op elke kaart van de streek kunnen vinden. Laat de wagen in Almunias. Neem het pad naar de Ermita de la Trinidad. Na ongeveer 1.5 km moet je de molen rechts zien liggen. De molen is gekend als de Molino del Valle de Rodellar (13). De molen kreeg zijn water uit de Río Alcanadre.

Foto's: iii.2000, 03.i.2012

Molino harinero

Central eléctrica

Molino aceitero

(1) Molino del Valle met huizen van Pedruel zichtbaar achteraan — 2000

Bij ons eerste bezoek in maart 2000 was deze molen nog in redelijk goede staat. De werkplek was schoon, netjes en opgeruimd (7), de uitrusting was aanwezig en we konden de installatie waarschijnlijk binnen enkele uren operationeel krijgen. Tenminste, als we water aan water konden komen.

De situatie is sindsdien drastisch veranderd. Ten tijde van ons tweede bezoek (2) was de molen verborgen achter hoge bomen en een uitbundige vegetatie van struiken, en momenteel (tijdstip van schrijven is xii.2022) is de constructie nauwelijks te onderscheiden op de meest recente luchtfoto's. Om binnen te komen moesten we ons een weg banen door een dichte begroeiing van doornen en braamstruiken.

De ingang (5) bevindt zich aan de oostkant van het gebouw en wordt beschermd door een portiek (3 rechts): een configuratie die ook te zien is in andere molens in de regio (bijv. Buetas, Ceresuela of Letosa). Het portiek is een plek waar de lastdieren konden rusten en eten: vandaar de haken (4) en soms ook een trog.

Vaak worden er beschermende symbolen getekend rond de ingang van een molen (bv. Abellada, Ara, Las Bellostas) en ook hier is dat zo: we hebben een gravure van een calvarieberg (6) met een eenvoudig kruis erboven.

Vanaf de deur leiden een paar treden (8 rechts) naar beneden naar de werkplaats.

(2) Dezelfde plaats overgroeid met bomen en doornstruiken — 2012

(3) Zijgevel met cárcavo ; portiek met ingang rechts — 2000

(4) Houten haken — 2012

(5) Ingang — 2012

(6) Gegraveerde kalvarie — 2012

(7) Werkplaats in prima staat — 2000

De maalstoel was compleet (7) met de steenkuip en toebehoren en de kraan en zelfs een meelkist (farinal) met zakophouder (cruz, †) was aanwezig en in goede staat. En hoewel de toestand van de molen in 2012 was verslechterd (8), was de uitrusting nog vrij goed bewaard.

Opgehangen aan een spijker op de voorkant van de steenkist (guardapolvo) is een belangrijk stuk gereedschap (10). Het is een kleine plank met twee verschillende gaten: een kleine voor de duim en de andere voor de vingers. De molenaar gebruikte zulke paletas om meel in de zakken te scheppen. Meer paletten zijn te zien in de molen van Castigaleu.

(8) Verval goed onderweg — 2012

(9) Invoersysteem — 2000

(10) Palet — 2000

(11 – 12) Molenstenen uit La Ferté sous Jouarre — 2012

De molen is voorzien van stenen uit La Ferté (11, 12). Alexandre Fauqueux & Cie was één van de grotere bedrijven: meer over deze firma vind je in Paternoy.

Aan de voet van de treedjes achter de ingang (8 rechts) is een woord uitgehouwen in een van de stenen in de vloer: Benigno. Het woord betekent minzaam, welwillend, vroom, en ook gematigd, zacht, zachtaardig, mild, en kan ook de naam zijn van een persoon of een heilige (hoewel ik me niet bewust ben van enige Benignus die verband houdt met molens of molenaars).

(13) — 2000

IIn een hoek van de werkplaats was een opschrift in rode verf (13) te zien. Er is een tekening van wat volgens mij de Virgen del Pilar is, de patrones van Aragón en nog veel meer.

[Mol]ino
[hari]nero
de
[Valle de] Rodellar

De linkerhelft van de tekst wordt verborgen door een meer recent gebouwde muur die er loodrecht op staat, misschien om een scheiding te creëren tussen de molen en de krachtcentrale.

In 2012 was de tekst samen met het afbrokkelende gips verdwenen.