Foto's: 01.i.1994, 31.xii.1994, 21.viii.2016, 22.i.2022
Molino harinero | Waterwerken | Dam & Kanaal |
In de cárcavo kunnen we twee delen onderscheiden: de buitenste sectie (15) die uitmondt in het restitutiekanaal (22), en de binnenste sectie (16) waar het wiel met bijhorende apparatuur is gemonteerd. Het dak van het buitenste deel is een licht spitse boog en het is lager en smaller dan in het binnenste deel.
rodezno) is gemaakt van een combinatie van houten en ijzeren onderdelen. De houten bladen — slechts lichtjes uitgehold (17) — zijn gemonteerd op een metalen naaf en as. Het wiel is gevat in twee ijzeren ringen. Alles is vastgezet met boutschroeven.
paradera). Een paradera is een apparaat dat het mogelijk maakt om de waterstroom vanaf de werkplaats boven te regelen. Wanneer de afleider omlaag staat, zoals afgebeeld, kan de waterstraal uit het mondstuk (
botana) de schoepen niet raken en het wiel stopt dan. Wanneer de afleider omhoog staat, zal de actie van het water het wiel doen draaien. De stang die de paradera bestuurt is te zien op de foto's 16, 19 en 20 links.
Een straalafleider is vooral handig in watermolens met een open goot zoals in Lacabezonada, de enige molen met bewaard remsysteem. Ainielle heeft ook een open goot, maar de rem is weg. Het probleem met een paradera is dat de beweging van het wiel wel stopt, maar dat het water blijft stromen: een nadeel in streken met weinig water.
Molens met een gesloten drukpijp, zoals hier, eindigend in een mondstuk met een sluiter (20) hebben een betere manier om de stroom te regelen. De klep kan gemakkelijk vanaf de werkplek met een stang geopend en gesloten worden zonder dat er water verloren gaat. Waarom dan de straalafleider?
De paradera zal hebben gediend als noodrem voor het geval de invoertrechter per ongeluk leeg liep. Boven waren helaas geen sporen van zo'n apparaat te vinden; niet verwonderlijk vermits de molen al tientallen jaren buiten gebruik was en niet op slot.
Molino harinero | Waterwerken | Dam & Kanaal |