Secastilla

Secastilla is een afgelegen dorp in de Ribagorza streek. De beste route begint wellicht aan de hoofdweg tussen Graus en Barbastro (N-123a). Circa 6 km van Graus vind je een afslag waar Secastilla is aangeduid (8 km, HU-V-6432). Volg de pijlen voor Secastilla en na bijna 5 km kom je aan de open lucht opstelling met apparatuur van een oliemolen. Een halve km verderop vind je een bord naar de campo municipal de fútbol. Hier links. Je komt langs de begraafplaats en bereikt ongeveer een halve km verder het zwembad van het dorp annex voetbalveld en de belangrijke bron (La Fuente). Parkeer ergens en loop de grintweg af die naar links ombuigt. Na enkele passen bereikt je de oude molen.

Foto's: 01.viii.2021

De oude molen staat op een goede plek, dicht bij de bron, en had daardoor steeds genoeg water ter beschikking voor de extractie van de olijfolie.

Oorspronkelijk werden de stenen rondgetrokken door paarden † en de pers van een van die reusachtige cantilever persen, het type dat opgesteld staat in Barbastro. In de jaren 1920 werd er een hydraulische pers geinstalleerd. Die was gemaakt door de firma Baró in Tortosa †. We hebben apparatuur van de Baró bedrijven gezien op verschillende plaatsen: bv. Buera, of Castillazuelo waar we wat meer vertellen over Baró's geschiedenis.

De nieuwe molen (3) werd gebouwd in 1950 als onderdeel van de industrialisatieplannen van het Franco bewind. Op de gevel kan men nog steeds het label (3) zien van de Centro Industrial Nacional.

De stenen en het hydraulisch systeem van de oude molen werd overgebracht naar de nieuwe. Die bezat ook een Vellino benzine motor, die enkele jaren later vervangen werd door een electrische † (lees meer over Vellino in de molen van Banastón).

De nieuwe molen is nog steeds in bedrijf en brengt olijfolie op de markt van autochtone rassen als arbequina, verdeña, negral en meer. Website aceitedesecastilla.com (laatste controle 14.ii.2025).