Javierre de Olsón

Javierre is gemakkelijkst te bereiken via de hoofdweg tussen L'Ainsa en Barbastro als je in Mesón de Ligüerre de Cinca afslaat naar Lamata. De smalle weg naar Olsón brengt je ook naar Javierre. Loop naar de Río Susía toe, steek de rivier over en je bent er.
Je zal veel beter van het landschap kunnen genieten als je vanuit het noorden komt, wandelend vanuit Castejón de Sobrarbe. Zorg voor een kaart en een verrekijker. De streek is heel rijk aan vogels.
De molens krijgen hun water uit de Río Susía.

Foto's: 05.III.2003

Overzicht van de site
blauwe pijlen tonen de aceitero.

Cárcavo van de aceitero onder de balsa
waar de olijven geplet werden

De bovenste harinero (zwarte pijl) rust tegen een van de muren van de embalse. De oliemolen was gebouwd tegen de andere wand. De aceitero is grotendeels tot puin gereduceerd en op een hoop geveegd, maar wat overblijft toont hoe mooi deze vroeger moet geweest zijn.

In de meeste molens was de ruello rondgetrokken door een muildier, of een mens - energía de sangre, zeggen de Spanjaarden -, maar hier werd waterkracht gebruikt om de olijven te pletten. Ik zag dit tot hiertoe slechts in twee andere molens. De eerste staat in Santa Eulalia la Mayor en de andere in Trillo.

Balsa met ruello (ruejo)
detail van steen bovenaan dit blad

Cárcavo met arbol

a = bovenste harinero
b = balsa van aceitero
c = kolommen van de pers
d = olievat in steen (pila)
e = embalse

De twee houten palen zijn een deel van het ophangsysteem van de pers. De gleuven geven de arm (viga) van de pers de nodige bewegingsvrijheid tijdens het laden van de stapel matten.

Bodemplaat waar de olijfpasta gestapeld werd.