Origineel Spaans van Luis Bara
He leido su articulo sobre el molino en Aso de Sobremonte.
Desearia efectuarle algunas precisiones con el objeto de cumplimentar su información.
Mi nombre es Luis Bara y procedo de ese pueblo, Aso, donde nací, pase mi infancia y todavia voy con mucha asiduidad. Mis antepasados igualmenta habian nacido y vivido en ese pueblon en la casa denominada Olivan, cultivando las tierras y cuidando del ganado.
Mi abuelo paterno, Santos Bara, de acuerdo con el ayuntamiento de Aso, contruyeron una acequia hasta una balsa ubicada en el lugar que Vd. describe. Al lado se construyó un pequeño edificio en el que habia una tajadera sobre un canal que comunicaba por un lado con la balsa y por el otro con una tuberia que descendia hasta dos edificios situados unos metros mas abajo totalmente independientes. Uno de esos edificios era el molino que Vd. describe, y cuyo objeto era moler el trigo que se producia en el pueblo destinado a hacer el pan, pues cada casa tenia su amasaderia donde efectuaba el pan para su consumo, Hay que tener en cuenta que hasta epoca bastante reciente no habia carretera, y por tanto estos pueblos eran bastante autonomos.
El segundo edificio contenia una central hidraulica propiedad de mi abuelo, destinada a producir electricidad, que a traves de una linea electrica a baja tension, abastecia a la casa Olivan para las luminarias y estufas electricas. El resto del pueblo en el que no habia luz, se iluminaba las calles a cambio del mantenimiento de la acequia y balsa.
Todo esto que le cuento lo he vivido personalmente, ya que recuerdo cuando yo era pequeño, los paseos con mi padre y mi madre al atardecer para ir a dar la luz, que consistian en caminar del pueblo a la central, primero arriba para manualmente levantar la tajadera y permitir que el agua pasara, y luego al edificio inferior para comprobar la tension en los voltimetros, limpiar las dinamos del alternador etc. Por la noche en la casa, el ultimo que se iba a dormir, apagaba la luz mediante un artilugio que desde la casa hacia bajar la compuerta de la central.
Luis Bara
Vertaling
Ik heb uw artikel over de molen in Aso de Sobremonte gelezen.
Ik zou uw gegevens graag wat aanvullen.
Aso is het dorp waar ik geboren ben. Ik bracht er mijn jeugd door
en keer er ook nu nog graag zo vaak mogelijk terug. Mijn voorouders, wonend in Casa Oliván, brachten er hun leven door met landbouw en veeteelt.
Mijn vaders vader, Santos Bara, kwam met het lokale bestuur overeen om een balsa (water reservoir) te bouwen op precies de plaats die vroeger op deze pagina aangegeven is. Naast dat meer werd een gebouwtje opgetrokken waar een klep zijn plaats
in vond. Een buis voert het water naar de twee constructies enkele meter lager.
Eén van die gebouwen was de molen waar het graan van het
dorp gemalen werd. Toendertijd bakte elke familie zijn eigen brood.
We mogen niet vergeten dat er tot vrij recent geen verharde weg was en dat
de mensen hier en in gelijkaardige dorpjes zelfbedruipend moesten zijn.
Het tweede gebouwtje was de hydro-electrische centrale van mijn grootvader.
Een lijntje op lage spanning bracht de stroom naar Casa Oliván waar er licht en verwarming was. De rest van het dorp had geen electriciteit, maar de straten werden wel verlicht. Als tegenprestatie verzorgden de mensen van het dorp
het onderhoud van het aanvoerkanaal en het reservoir voor het water.
Ik vertel dit uit eigen ervaring.
Ik herinner me de avondwandelingen van toen ik klein was.
Met mijn vader en moeder van het dorp naar de centrale om de stroom in te schakelen.
Eerst naar het huisje bij het meer om de klep te lichten. Dan omlaag naar
de centrale om de meters te controleren, de generator te kuisen en ander klein onderhoud
te doen.
Thuis schakelde de laatste die ging slapen het licht uit.
Een snugger ontworpen contraptie maakte het mogelijk om de klep vanaf thuis te sluiten.
Luis Bara
