Molens in Alto Aragón — harinero

Los Molinos

Los Molinos bereik je wellicht best vanuit L'Ainsa. Neem de hoofdweg naar Campo en sla links af in Arro waar zowel Los Molinos als het Monasterio de San Victorián aangeduid staan. Wees voorzichtig want het is een smalle weg met veel bochten. Wanneer je de eerste huizen van het dorp bereikt, moet je uitkijken voor het informatiepaneel bij het begin van het pad dat naar de molen leidt, slechts enkele passen verderop.

Foto's: 2.XI.2011, 13.IV.2014

(1) De molen van Casa Ferrero na de restauratie — 2014.

(2) De vijver ligt hoog tegen de achterwand.
De eerste keer toen we hier kwamen in 2011 von­den we de molen in een ellendige toestand. Wat nog restte van het gebouw was overgroeid met Klimop en Bosrank (8). Het was een lege schelp en de stenen lagen verborgen onder het puin (3).

We ontdekten twee koppels stenen van verschil­lende maten. Het kleinste stel, dichtst bij de ingang (3, 6, 7) had een diameter van 110 cm met een gebogen profiel. De ijzeren band in (3) verraadt de positie van het tweede koppel dat een ietsje groter is (∅ 130 cm). Niet uit te maken hoe het scherpsel er uit zag, maar gezien de maat van de stenen, zal het wel een meer moderne verdeling in vlakken geweest zijn.

(3) Stenen begraven onder het puin — 2011.
(4) Zicht vanuit de brede deur beneden — 2011.

Ons tweede bezoek, nu in 2014, was een blijde verrassing. De molen was verrezen uit het puin. Er was flink wat werk verricht om het gebouw te be­waren en om wat nog restte van apparatuur te tonen hoe het er eertijds was.
De werkplaats (5, 6) beneemt ongeveer twee der­den van de constructie (1, links) en is één enkele ruimte van op de grond tot tegen het dak. De rest (1, achter de brede deur) is verdeeld in twee verdie­pingen, elk met zijn eigen ingang.

(5) Een voorstelling van de vroeger werkvloer — 2014
(6) Zeefmachine = cernidor — 2014

De belangrijkste stukken zijn de maaleenheid (7) en een builmachine (6). De molen ziet er een beetje vreemd uit met de steenkast direct op de grond. Maar alles is er en kan draaien voor demonstraties: let op de handgrepen voor de klep en de aliviador (7). Dit type van voeding met een rond draaiende trechter en schuddebak (canalete) is een rariteit in de wijde omgeving. Ik heb het type elders alleen gezien in Lacabezonada — een juweeltje, niet ver weg en ook aan de voet van de Sierra Ferrera — en een verwant type met de trechter vast aan de wand in Ainielle (Sobrepuerto). Er is geen kraan en ook niet direct een punt waar een touw zou kunnen vast gemaakt worden. Er zijn wellicht geen plannen om in de toekomst de stenen nog te scherpen.
Het tweede stuk dat fier ten toon wordt gesteld is een zeefmachine (cernidor, 6) in een vrij goede toestand: kompleet op het voedingsmechanisme na. In de lange zijde zitten twee grote deuren die aangeven dat het meel in twee fracties werd ge­schei­den. De restfractie (salvado) dook op uit een kleiner deurtje achteraan (7).

We hebben een gelijkaardig type gezien in Javierre de Olsón. Ginds werden drie fracties gescheiden in plaats van twee. Drie frac­ties plus salvado ook in de molen van Castigaleu, maar daar valt de bloem aan de onderkant uit gaten die afgesloten zijn met schuif­kleppen. Het voedingssysteem zit er ginds ook nog op.

(7) Twee steenkoppels, één ervan met steenkast, aanvoersysteem en regelstaven.
(8) De molen voor de restauratie — 2011.

Path: Home / Alto Aragón: oude watermolens / Los Molinos
Inleiding
Leer hoe een molen werkt
Bezoek de molens; catalogus
Literatuur en andere websites
© en e-mail: