Huesca - Molino Bajo

De Molino Bajo van Huesca benader je wellicht best vanuit Tierz. Vanaf dat dorp naar het zuiden rijden (HV-8401) tot ca. 400 m voorbij het laatste huis (op de hoek met de Camino de Huesca). Daar vind je een waarschuwingsbord voor voetgangers op de weg met er onder een teken van de Camino de Santiago. Aan de andere kant van de weg staat een laag gebouwtje met een zwembad ernaast. Loop de grintweg af naar het westen voor ong. 1.5 km om aan de molen te komen. Je zal eerst de Flumen rivier oversteken en vlak bij de molen ook nog het irrigatiekanaal (4, 5) dat van de Molino de Luna komt.

Foto's: 9.x.2021

Het gebouw verkeert in goede staat, maar we konden niets vinden dat erop wijst dat het ooit een molen was. De oude kaart en de luchtfoto's bevestigen echter dat we op de juiste locatie zijn. De luchtfoto's suggereren evenwel dat we niet meer naar het oorspronkelijke gebouw kijken.

De Casañal-kaart (1891) toont een vrij grote constructie – vergelijkbaar met de M. de Luna – aan de noordkant van de weg. Het huidige gebouw staat aan de andere kant van de weg, is veel kleiner en is niet over de Acequia de la Ribera heen gebouwd, wat in 1891 duidelijk wel het geval was.

Plano de Huesca door D. Casañal – 1891
Fábrica de [Papel] bovenaan
is nu bekend als Molino de Luna

Op de luchtfoto's die de Amerikanen in 1946 maakten, is een grijze vlek te zien, die ongeveer dezelfde vorm heeft als op de kaart. De vlek heeft geen duidelijke grenzen; wellicht zien we een ruïne †. Aan de overkant van de weg is een veel kleinere constructie verschenen.

Terwijl de grijze vlek langzaam vervaagt, blijft deze nieuwe constructie – de Molino Bajo van nu – zichtbaar op latere foto's. Ik weet niet of, en tot wanneer, hier een molen in bedrijf was nadat de oude structuur verdween.

† José Antonio Cuchí Oterino — 2005-2006— Anotaciones sobre la distribución de agua
en los sistemas de riego tradicionales de la zona occidental de la Hoya de Huesca
in Anales de la Fundación Joaquín Costa №22-23; p5-46.
Een voetnoot op p38 zegt dat de Molino Bajo vernietigd werd tijdens de burgeroorlog.