Grustán

Grustán is een kleine onbewoonde kern ten noorden van Graus (Ribagorza). Als je in Graus aankomt vanaf het noorden op de A139, zal je rechts een grintweg zien vertrekken vanaf de hoofdweg, niet op het punt waar Graus zijn diensten en toeristische hoogtepunten aankondigt. Als je die weg mist, kan je uitkijken voor de camping (zwembad, bar, restaurant, parkeerplaats) een beetje verder en vandaar af terug lopen. Volg de tekens van de GR-1 die je naar Grustán zal brengen. Het pad loopt onder de resten van het dorp langs, maar een korte omweg voor de kerk met zijn zonnewijzer loont zeker de moeite. De molen bevindt zich ten noorden van de dorpskern aan de Coll del Tormo. Dat is vlakbij de eerste scherpe bocht naar links en een beetje beneden het pad.

Foto's: 18.viii.2015

De molen —gebouwd in 1804, volgens het Sistema de Información del Patrimonio Cultural Aragonés— is helemaal in ruine. Het grootste deel van de muren is ingevallen. Alleen een sectie meest naar het westen staat nog rechtop en dat is de plek waar nog de schaarse resten van uitrusting van de molen kunnen aangetroffen worden tussen het puin en de vegetatie.

Het dak is weg maar de vorm van de buitenmuur leert ons dat het een zadeldak was (cubierta a dos aguas). Veel oliemolens met een cantilever pers hebben een dak met maar één helling (cubierta a un agua, bv. Troncedo, Mipanas). Slechts één —er moeten er twee geweest zijn— van de pijlers die het dak ondersteunden staat nog overeind.

(6) Enkele treedjes leiden omlaag
in de verzonken vloer rond de pers.

(7) Watervat
in de noord-west hoek, naast de pers.

Tussen de vegetatie kan men nog enkele decanteerbekkens aantreffen.