Estadilla - Las Valetas

Estadilla is een dorp aan de voet van de Sierra de Carrodilla in de Somontano de Barbastro streek. Estadilla kan gemakkelijk bereikt worden vanaf de hoofdweg tussen Barbastro en Graus (N123). Aangekomen in Estadilla links af recht tegenover het brandstofstation (Calle San Lorenzo). Aan het einde van deze straat rechtdoor in de Calle la Balsa (een grintweg ten tijde van ons laatste bezoek). Op het einde, rechts afslaan in de Calle Llenado. Nu rechtdoor tot je aan een bredere plek komt voor een grote opslagplaats. Zoek een plaatsje voor je voertuig. Je bent nu op de Camino de Calasanz.

Foto's: 3.i.2015 & 12.x.2019

La Val

Las Valetas

Watermolen

De eerste steen:
Gesitueerd op WGS84: 42.053917 / 0.257037
Foto's 31.i.2015

Loop de Camino de Calasanz af. Twee scherpe bochten brengen je op het plateau. Na ongeveer 900m vind je een ruïne rechts van de weg. Ga door tot waar de weg naar rechts buigt (ong. 1100m). Ga nu van de weg af en loop de helling af tot je de richel vindt met de eerste steen (1).

De tweede steen:
Gesitueerd op WGS84: 42.051601 / 0.264739
Foto's 12.x.2019

Na 1100m op de weg blijven en circa 200m door lopen. Net voor een bocht naar links (blauwe streep in 2) begint een pad naar links. Er kan een steenmannetje (cairn) liggen. Volg het pad bergop en tot waar het bovenaan scherp naar links wegdraait (toprechts in 2). Van hieruit naar rechts lopen en de rand volgen tot je de steen aantreft.

(1) Overzicht van de Las Valetas site met Estadilla achteraan; cirkel geeft plaats van de eerste steen.

(2) Overzicht van Las Valetas met de tweede steen (cirkel); blauwe streep geeft start van het pad.

(3) Eén steen in statu nascendi (l) en één al weg gehaald (r).

Op de eerste plaats liggen er eigenlijk twee (afdrukken van) stenen (3) vlak naast elkaar. Een vluchtige controle van de omgeving leverde ook nog enkele brokken steen op die duidelijk afval waren van het extractieproces (7); wellicht werden er hier in de buurt nog wel meer stenen uitgekapt.

De steen die ongeveer halfweg los gewerkt is (4, 5) is 65cm dik bij een diameter van 160cm. Deze ∅ is een normale maat voor pletstenen in oliemolens van de streek (bv. Banastón). De steen is wel opvallend dik en — vermits er een horizontale spleet is (6) — wellicht was het plan om de steen te splitsen in twee dunnere schijven.

(5) Let ook op de gegraveerde cirkel die dient als hulplijn voor de extractie.

(8) Extractie op de rand hoog boven de weg (zichtbaar top links).

De tweede steen ligt op een rand hoog boven de grintweg (8) tussen Estadilla en Calasanz. Ik vraag me af hoe de mensen toendertijd de steen naar het dorp beneden dachten te brengen.

Deze steen (8 - 10) heeft een diameter van 165cm en is 55cm dik. Dit zijn geschikte maten voor een rollersteen, maar ik ben er niet zeker van dat dit de bestemming was van dit exemplaar. Voor een pletsteen zijn de vertikale goten op de zijkant (9, 10) niet nuttig.

Estadilla - Las Valetas

De eerste plek

De tweede plek