Estadilla - La Val

Estadilla is een dorp aan de voet van de Sierra de Carrodilla in de Somontano de Barbastro streek. Estadilla kan gemakkelijk bereikt worden vanaf de hoofdweg tussen Barbastro en Graus (N123). Het is mogelijk om vanuit het dorp naar de site te gaan, maar het is wellicht comfortabeler om te parkeren bij de Puente de los Baños op de weg tussen Estadilla en Estada en van daaruit de grintweg af te lopen die daar enkele stappen meer naar het noorden van de weg af gaat. Volg het hoofdspoor naar beneden in de vallei en je bereikt de groeve (1) na ongeveer 1 km.

Foto's: 30.IX.2014

Ik twijfel of groeve wel het meest geschikte woord is om deze plek te beschrijven. Er is geen duidelijk gedefinieerde put waar stenen uit de rots gekapt werden. Achtergelaten stenen en sporen (2, 3) van vroegere extracties liggen verspreid over het terrein dat gekend is onder de naam La Val.

De belangrijkste zone (1) ligt beneden in de vallei. Het is een stenige helling met talrijke ondiepe sporen van de vroegere bedrijvigheid (2, 3). Er liggen ook verschillende hopen van steen afval (1, 4). Veel van de afdrukken zijn niet volledig cirkelvormig. Ze beslaan slechts ongeveer een derde van een cirkel (3): ik heb er geen uitleg voor.

(3) Veel indrukken zijn ongeveer 120° breed.

Verspreid over het terrein kan men enkele molenstenen aantreffen. Wij vonden er drie, maar een meer gedreven speurder kan er misschien wel nog vinden.

Twee van de stenen werden gevonden in de lagere delen van de site; de derde steen werd hogerop aangetroffen, tegen de top van de heuvelrug (8).

De grootste steen (4), met een ∅ van 180cm, is ruwweg even groot als de exemplaren in de groeve van Colungo en zal wellicht bestemd geweest zijn als pletsteen in een oliemolen van de streek.

(7) Detail van steen in (5)

De tweede steen (5) is gemaakt in puddingsteen, die het niet goed zou doen in een graanmolen, en de maten zijn ook typisch voor een pletsteen. Dit exemplaar zal ook bedoeld geweest zijn voor een oliemolen.

De derde steen heeft een ∅ van 140cm en is het enige exemplaar met het goede formaat om in een bloemmolen terecht te komen (de meeste molens van de streek hebben stenen van 130 of 140cm) — toch ten minste vooraleer samengestelde stenen (vaak uit La Ferté) de rigueur werden.