Buera: Los Corrales

Buera ligt niet ver van Alquézar. Neem vanuit Barbastro de weg langs de Río Vero en door Castillazuelo, Pozán en Huerta de Vero. Daarna vind je een afslag naar rechts naar Buera. Vanaf de parking aan de ingang van het dorp naar links —volg de pijltjes voor Santuario de Nuestra Señora de Dulcis. Parkeer op de aangewezen plek en loop ongeveer 400m terug waar een zandweg de asfalt verlaat. Volg die weg naar beneden in de >Barranco del Pozo en dan weer omhoog en tussen de akkers tot je enkele vervallen gebouwen bereikt: el Caserío Los Corrales. Het spoor draait links weg en hier zou je een paadje moeten vinden dat naar beneden slingert naar het riviertje en de molen (1). De molen is was vervallen in 2010, is in de jaren daarna gerestaureerd en zeker een bezoek waard.

Foto's: 18.viii.2010

(3) Año 1867 - Torno ???

De molen valt helemaal niet op want ze lijkt wel in de grond gezonken en daarenboven zie je ze eerst van opzij (1). Het dak is ingevallen en daardoor krijgen we na een korte klim omhoog aan de overkant van de barranco een mooi overzicht van de interne structuur (2).

Er zijn twee delen; het grootste deel beslaat ongeveer twee derde en vormt de eigenlijke molen. Er is een deur en 2 ramen in de voorgevel. Het derde venster kijkt in de kleine ruimte die wellicht dienst deed als stal (13).


	(4) Molino Caserío Los Corrales in Buera (Sta María de Dulcis)


	(5) En el año 1920 Trabajaron en este molino los oper(adores?) siguientes. Remu do Monclus y Leandro Mur y J(esus??)

Op de voorgevel valt onmiddellijk de tekst op die vertelt wie in de molen werkte in 1920. In het midden boven de deur (4 links) staat nog een andere tekst, nog meer verweerd (3): Año 1867 en daar onder Torno met nog iets dat helaas niet te ontcijferen valt. De deuropening is voor de helft dicht gemetseld. Ik vraag me af waarom: zó is het alleszins minder praktisch.

Eénmaal binnen valt direct de pers op links in de diepte en een molensteen rechts (6).

We hebben precies dezelfde pers gezien —met een schroef, vier palen en bestuurd met een wiel onderaan— in La Muela (Naval, in goede staat) en ook in Mipanas (ontmanteld).

Het getal op de pers (10) kan geen indicatie zijn voor het type. We hebben immers verschillende exemplaren gevonden en ze zijn alle individueel genummerd. Het moet een serienummer zijn.

Laten we dat eens nader bekijken.

Site	Year	Serial
La Muela	1864	24
Buera	1867	53
Mipanas	1880	82

Er is een sprong van 29 items in de eerste drie jaar en nog eens 29 in de volgende dertien — dat wijst niet echt op een bloeiende zaak. In dezelfde periode specializeerde La Maquinista zich op hydraulische persen en stoommachines (zie Mipanas). Een schamele 58 stuks verkocht aan kleine ondernemingen die olijfolie persten —in 17 jaar; dat is minder dan 4 per jaar!— volstonden in geen geval om de firma te laten voortbestaan. Spoorwegen en zware industrie, daar hebben ze uiteindelijk voor gekozen.

(13)

De pletsteen (11) is groot met een diameter van ongeveer 160cm. Op de meeste plaatsen is de ∅ slechts een meter of minder. De embalse is afgeboord met een rij van kleine baksteentjes, net als in Abizanda.

Die hoek van de molen is overwoekerd met Braam en doornstruiken, maar mits enige wilskracht komt men toch in de zijkamer (13). Die is leeg met uitzondering van een trog aan de wand tegenover de ingang. Dit moet de rustplaats geweest zijn voor de dieren die de steen rond draaiden. Elders hadden ze een stal gescheiden van de eigenlijke molen en met een aparte ingang (bv. Bara) maar hier —als in Troncedo— is de toegang via de werkplaats.