De oude centrale zit verborgen in het diepste van de
graanmolen. Naast het uiteinde van de maalstoel leidt een deur naar de plaats met de generator (1).
Het is een kleine ruimte (ruwweg een kwart van de vloeroppervlakte van het gebouw) met een
houten vloer. Er is een raam (1, links) met uitzicht op de turbinekamer van de nieuwe
electriciteitscentrale die later tegen de molen aangebouwd werd.
Kloksgewijs van dat raam, hebben we eerst een
controlepaneel recht tegenover de ingang (1, 2). Dan komt er een opening naar een ruimte
waar de draden verbonden werden met het openbare net (11, 12). Dan is er een lage sokkel
voor de generator en tenslotte helemaal rechts (1) een wiel om het water te regelen voor de turbine
onder de vloer (3).
In het centrum van het regelpaneel hangt een klein plaatje.
Het geeft de leverancier van de installatie (4): A.E.G. Ibérica de Electricidad.
In 1899 nam het Duitse bedrijf A.E.G. deel aan de creatie van de Compañia Madrileña
de Electricidad. Zij bouwden de eerste centrale in Spanje bedoeld voor openbare verlichting.
In 1901 werd een nieuwe firma opgericht —Sociedad General Española de
Electricidad (AEG)— en die gaf in 1920 uiteindelijk ontstaan aan Ibérica de Electricidad van
het plaatje (4).
Oorspronkelijk was de kop van het bord (2) ingenomen door vier grote
meters. De drie die het tot heden overleefd hebben, zijn Ampere meters met een schaal van 0 to 250 (5). Twee van de schalen
vermelden de AEG naam, de 3de (getoond in 5) is zonder merknaam. De vierde meter
was mogelijks een meter voor het Vermogen (KW).
In het midden, links en rechts van het AEG plaatje, zijn er twee kleinere meters gemonteerd: een Volt (7) en
een Ampère meter (6). Zij gaven wellicht de toestand van het exciter circuit. Ze dragen beide
de AEG Ibérica naam voluit.
De turbine zit onder de houten vloer.
Het debiet werd geregeld door middel van een wiel met schaalverdeling dat opgesteld
is tegen (deels in) de muur (3). In de muur links boven het regelwiel is een zwakke
inscriptie zichtbaar. Het leest als
Año en dan nog iets dat niet te ontcijferen is.
Een groot riemwiel (3) is op de turbine gemonteerd. Alhoewel een aantal planken verwijderd zijn
is het toch nog zichtbaar dat het riemlint passeerde door een gleuf die in de plankenvloer
gezaagd was.
De generator stond op rails op een lage sokkel (1, 10).
De generator kon heen en weer glijden op de rails om zo de spanning op het lint
aan te passen. Merk op dat de wand achter de sokkel (10) boogvormig uitgespaard is om
plaats te bieden aan de generator.
De plaats met de transformator (10) is geen deel van de oorspronkelijke constructie.
Een toren uit baksteen (11) leunt tegen de noordkant van de molen. Alle bedrading
nodig om de centrale te verbinden met het openbare net bevond zich hier, in deze toren (9, 10, 12).
Het is mij niet duidelijk of de toren ook
diende voor de nieuwe centrale. Het ziet er uit of er alleen bekabeling komt uit de
oude centrale.
Er is een ruimte tussen deze toren en het nieuwe gebouw
(zichtbaar rechts in 11) en ik kan geen draden vinden tussen de twee. Hoe de nieuwe
centrale met het net verbonden was, blijft onduidelijk.
