Aguinalíu

Aguinalíu is gemakkelijk te bereiken vanaf de hoofdweg van Graus naar Benabarre. Na grofweg 5 km is er een afslag naar Aguinalíu — net voor Torres de Obispo (Molino). Het is een smalle kronkelende weg naar het zuiden. Na enige tijd duikt ze onder de hoofdweg tussen Barbastro en Benabarre. Er rest dan nog zowat 4 km tot de eindbestemming. Laat je voertuig bij het kruispunt aan de ingang van het dorp en loop naar het zuiden. De molen, el Torno de las Olivas is vlakbij.

Foto's: 17.viii.2013

Persen van dit type, dat prensa de palanca of, nog beter beschrijvend, prensa de viga y quintal [†] werd genoemd waren de meest gebruikte in de 19de eeuw. Maar die situatie veranderde snel tijdens de eerste helft van de 20ste. De dure, plaatsvretende, trage en arbeidsintensieve prensa de viga moest plaats ruimen voor meer moderne technologie: metalen contrapties waar de druk werd opgebouwd met een schroef (bv. Mipanas) of door een hydraulisch systeem (bv. Centenera).

Maar weinig van dit bijzondere model hebben het overleefd en de installatie hier is een typisch voorbeeld van de deplorabele toestand van het handvol exemplaren dat onze tijden gehaald heeft ‡.

De belangrijkste, en meest interessante, onderdelen van deze molino aceitero kunnen we nog zien: de reusachtige, samengestelde balk met aan het vaste einde de virgenes met sleuven aan de zijkant en aan het andere eind de schroef in zijn vatting, de tuerca.

Tuerca is gemerkt met AÑO 1927

Het vrije einde van de hefboom is versierd met vlotte curven. Dicht bij het einde is een zwaar houten blok gemonteerd: de tuerca met een gat erdoor waar een schroef (de caracol) in past om de hefboom op en neer te draaien. Merk op dat de tuerca gedateerd is: AÑO 1927.

Kijk even rond in Castilsabás voor een beter beeld hoe alles bij elkaar past.

Op enkele passen, het was wellicht een aparte kamer, is de plek waar de olijven werden gebroken. We vinden er nog de molensteen en op de as de metalen steunen voor het aanvoersysteem (cfr Olsón). De houten trechter zelf is verdwenen.