Molens in Alto Aragón - harinero, central eléctrica
Yésero
Yésero is een dorp in de
Alto Gállego streek ligt op de weg van
Biescas naar
Torla
en het befaamde nationall Park van
Ordesa.
Parkeer je voertuig aan de afslag naar Yésero.
De molen bevindt zich in de rivierkloof (1) aan de samenvloeiing van de
Barrancos del Infierno en
de Lanaza.
Foto's: xii.1997, 27.xii.2003
De waterwerken, zeker het opslaggedeelte, zijn indrukwekkend.
De opslag is hogerop de helling naast de molen gebouwd (2, 3). De voet ervan ligt op gelijke hoogte met de bovenverdieping van de molen en torent, met een geschatte diepte van ca. 6 m, uit boven het dak van de molen. De dikke muren (4) zijn gebouwd met modder, keien, bakstenen, gekapte natuursteen, en bijna zonder cement.
Er zijn in feite twee reservoirs die niet met elkaar verbonden zijn.
Het grootste, met zijden van ongeveer 4 m (rechts in 2, vooraan in 3, 4) dient als opslag maar tegelijkertijd ook als drukput (cubo). Onderaan is een boog (5) te zien die het begin is van de drukleiding voor de graanmolen.
De tweede container is veel smaller (links in 2, 6), dus met een veel kleinere capaciteit en is in feite gewoon een grote drukput. Een rooster beschermt de ingang van de drukleiding (7) die naar de tweede turbine loopt. Deze drukput is uitgerust met een deur (2) die fungeert als overloopvoorziening voor het hele systeem.
Dat komt doordat de wand die beide reservoirs gemeen hebben (2) een paar stenen lager is dan de rest. Daardoor overstroomt de vijver in de drukput vlak voordat ze tot de rand toe vol is. Dit zorgt er ook voor dat de tweede turbine overtollig water uit de graanmolen kan gebruiken. Het had best ook andersom kunnen zijn. We weten het niet zeker.
Het systeem wordt gevoed door twee aanvoerkanalen.
Het eerste, klein en ondiep (8), komt uit de Barranco del Infierno en werd grotendeels begraven onder de basis van de weg toen die werd aangepast aan moderne normen. Het andere kanaal (9) is veel groter en loopt langs de Bco de Lanaza. We konden het punt waar water uit beide rivieren werd gehaald niet bepalen.
Het is ook niet duidelijk of de kanalen wel op beide reservoirs waren aangesloten.
Het lijkt erop dat het alleen de kleinere drukput was. Als dat zo is, dan werd deze put als eerste gevuld en zou alleen water dat hier niet gebruikt werd de vijver voor de graanmolen vullen. Onze conclusie is dat er concurrentie moet zijn geweest tussen de twee turbines en dat de graanmolen als minder belangrijk werd beschouwd.
