Espés bajo

Espés bajo is tegenwoordig gemakkelijk te bereiken vanaf de hoofdweg tussen Castejón de Sos en Pont de Suert. Vanuit Castejón moet je eerst de Collado de Fades (bijna 1500 m) overwinnen en dan uitkijken voor de afslag naar Abella en Espés. Het dorp van Espés bajo niet inrijden. Neem de weg die in de vallei leidt. Op een bepaald punt kruist de GR die weg. Volg de merktekens naar het westen en je bereikt weldra de molen. In het waarschijnlijke geval dat je de GR mist, kan je naar beneden rijden tot waar de smalle weg de rivier kruist. Loop nu stroomopwaarts langs het water en je ziet spoedig de molen. De molen kreeg water uit de Barranco de Espés.

Foto's: 16.viii.2007, 29.vii.2020

waterwerken

harinero

central eléctrica

(1) Espés bajo — pijl toont ongeveer de plek van de molen in de vallei.

(2) Molen gezien vanuit het zuiden, de Barranco de Espés.

De dam is heel gemakkelijk te vinden. Loop naar de achterkant van de molen (5) naar het pad van de GR (4) en loop dan naar het westen. Aan de rivier loop je tegen de stroom in, waarop je de dam (3) vrij snel zult opmerken: laag en verborgen onder de struiken. Het is een fijne wandeling en het landschap nodigt werkelijk uit om de omgeving wat grondiger te verkennen.

Vanaf de dam vertrekt een ondiep kanaal naar de molen. Alleen het eerste stuk voert nog water en voedt een weelderige vegetatie. De rest is droog. Bij de molen neemt het kanaal een bocht, duikt onder het pad (4) en opent dan in het spaarbekken (5 rechts). De vijver is vrij groot en dat zal uit pure noodzaak zijn.

(3) De dam (azud) waar de Bco de Espés wordt afgetapt.

(4) Het kanaal kruist het pad (ook GR) en loopt dan uit in de molenvijver.

(5) Bovenverdieping van de molen met zijn eigen ingang achteraan; molenvijver met rooster rechts.

(6) Detail van het rooster dat de drukput beschermt.

(7) Diepe en wijde drukput (cubo).

Dat komt omdat zowel een graanmolen als een elektriciteitscentrale de kostbare vloeistof nodig hadden. Een tweede factor is het type turbine: een Francisturbine met een dubbele afvoerbuis is krachtiger, maar heeft ook meer water nodig. En tot slot is de Barranco de Espés slechts een klein stroompje.

De embalse (molenvijver) ligt gelijk met de bovenste verdieping van de molen (5) . Een groot rooster (5 midden, 6) werd geplaatst om te voorkomen dat voorwerpen in de brede en diepe drukput (7) terechtkwamen. In de drukput wonen vleermuizen.

(8) Cárcavo.

(9) Uitlaatpijpen van de turbine.

(10) Restitutie onder de weide.

De cárcavo (8) bevindt zich tussen beide secties (graan en centrale) van de molen. Hij is smal en erg diep. Als je naar beneden klimt, ontdek je beide afvoerpijpen (9) van de Francisturbine.

Na gebruik wordt het water naar de rivier terug geleid via een tunnel onder de weiden. Het begin van die tunnel kan men zien onderaan in de cárcavo (10).

waterwerken

harinero

central eléctrica

Path: Home / Alto Aragón: oude watermolens / Espés bajo