Arrés

Arrés is eenvoudig te vinden vanuit Jaca. Neem de hoofdweg naar Pamplona. Ongeveer 20 km verder draait de weg naar rechts over de brug van Puente La Reina de Sta Cilia de Jaca. Niet volgen, maar rechtdoor naar Huesca. Bijna direct hierna is Arrés aangeduid. Volg de smalle weg tot je na ongeveer 3 km een groepje bomen ziet niet te ver weg aan je rechter zijde. Het is vóór je aan de hoevegebouwen en de bocht naar het dorp komt. De molen is eigenlijk dubbel : een harinero, muy ruinoso, en een krachtcentrale met flink wat interessante spullen. De molen krijgt zijn water uit de Río Aragón.

Foto's: 17.VIII.2003

(3) Aanvoerkanaal

Pallaruelo, in zijn niet te missen Los Molinos, geeft een foto van de voorgevel ongeveer tien jaar vroeger. Vandaag is het dak ingestort en de molen verdwijnt achter een dikke, bijna onoverwinbare groene muur. We moesten ons een weg werken (en werken was het) doorheen het dichte riet tot in het afvoerkanaal. Dan naar de molen toe waden en uiteindelijk langs een raam naar binnen glijden. Breng een stel extra kleren als je hetzelfde wil doen.

Dit moet ooit een heel interessante molen geweest zijn. Het is bijzonder jammer dat de site zo aan z'n lot wordt overgelaten.

Het aanvoerkanaal heeft een grote capaciteit. Zeker het stuk tussen de Río Aragón en de molen is goed onderhouden vermits het een hoofdader is van het irrigatie systeem. Het canal loopt langs de weg en draait dan weg (4) naar de molen die wat lager ligt, naar de rivier toe. Het stuk naast de weg is vrij ondiep, maar verder (3) waren er hogere stenen muren nodig wegens het hellende terrein.

Het reservoir staat vol struiken. Een klep (5) voert het water af door een van de cárcavo's (6). De achterwand van een cárcavo is doorgaans blind met een of twee spruitkoppen (botanas). Hier is de wand van de cárcavo van de graanmolen half open waardoor overbodig water kan afgevoerd worden zonder dat daar een speciaal kanaal voor nodig is.

De cárcavo's behoren tot de betere klasse. Ze zijn diep en lopen onder de volle breedte van het gebouw. Beide openen met een mooie boog. Deze van de centrale vertoont nog een tweede, lagere boog net binnen de eerste (7).

Beide holten lijken nog stevig, maar de eerste barsten en losse stenen worden zichtbaar.
Merk op dat de botana een moderne buisvormige constructie is (8) - oudere botanas zijn meestal van hout.